Hizan Kaymakamlığı İlçe Hıfzısıhha Kurulu 'nun 19/06/2020 tarih 2020/53 Sayılı Kararı
1)İlçemizdeki ilgili kurum ve kuruluşların Şarbon, hastalığı ile ilgili gerekli tedbirlerin alınmasına yönelik: hastalıkla ilgili bilinmesi gereken bilgiler kısaca;
ŞARBON HASTALIĞI
Bakteriyel bir hastalık olup şarbon, ot yiyen hayvanlardan insanlara temas yolu ile geçen ve kimi zaman ölümle sonuçlanabilen bir hastalıktır. Şarbon hastalığının mikrobu Bacillus Antracis denilen bir bakteridir.Toprakta ve meralarda bulunabilen bu bakteri temas durumunda bulaşabileceği gibi solunum yolu ile bulaşabilir.Bunu önlemek için aşı geliştirilmiştir.Bu aşının %90 koruyucu olduğu tahmin edilmektedir.
ŞARBON HASTALIĞI NASIL BULAŞIR?
Şarbonun bulaşma yolları çeşitlidir;
*Şarbonlu hayvanlarla doğrudan ya da dolaylı olarak temas etmek,
*Hastalıklı hayvanların etinin yenmesi hasta hayvanların kesilmesi sırasında temas edilmesi,
*Sanayi ürünlerinde kullanılan hayvan yünleri, derileri ve kılları,
*Hastalığın görüldüğü ülkeden hayvan ve hayvan ürünleri almak,
*Ayrıca laboratuar çalışmaları sonucu dikkat edilmezse şarbon mikrobu bulaşabilir.
ŞARBON ÇEŞİTLERİ VE BELİRTİLERİ
İnsanlarda akciğer, sindirim sistemi, deri şarbonu olmak üzere 3 tip şarbon hastalığı vardır. İnsanlar ve hayvanlardaki hastalık belirtileri birbirine benzemektedir.
Akciğer Şarbonu; solunum yoluyla alınan mikrop akciğerlere yerleşir. Akciğerde yara oluşur ve hasta nefes almada zorluk çeker.Bakteri vücuda girdikten sonra 1 hafta içinde belirtiler görülür.Başta soğuk algınlığı gibi görünse de birkaç gün sonra ateş iyice yükselir.Lenf bezler şişer ve nefes alma zorlaşır.Hastada şok ve koma gelişir.Akciğer şarbonuna yakalanan kişiler erken tedavi edilmediği takdirde ölümle sonuçlanır.
Deri Şarbonu; hayvanlardaki bakterilerin deriyle temas etmesi sonucu ortaya çıkan ve en çok görülen şarbon tipidir. Deride bir yara varsa mikrop vücuda girer. Deride yaralar meydana gelir. Birkaç gün içinde bu yaraların ortasında 1ile 3 cm çapında siyahlık oluşur.Buna halk arasında kara çıban yada çoban çıbanı da denir.Bu yaralar ağrısızdır,etrafı sert ve şişkindir.Ateş yükselir ,bulantı ve kusma görülür.Tedavi edilmezse hastalık ilerler ve ölümle sonuçlanır.
Sindirim Sistemi Şarbonu; şarbonlu hayvanların etlerinin yenmesiyle ortaya çıkar. Etlerin iyi pişmemiş olması ya da çiğ tüketilmesi hastalığın bulaşmasında önemli bir faktördür. En çok öldüren şarbon tipidir. Çünkü sindirim sisteminde kanamalara yol açar.Kan kusma ve kanlı dışkı görülür.Hastalık çok hızlı ve çok ağır seyreder.Hasta kısa sürede şoka girer,erken tedavi edilse dahi hastaların çoğunu kurtarmak mümkün değildir.
ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER;
1) Hayvan sağlık zabıta komisyonu resmi veteriner hekim ya da yetkilendirilmiş veteriner hekim raporuna göre hastalık çıkış kararı alır ve ilan eder.
2) Şarbon hastalığının tespit edildiği hayvanların kullandığı mera ve su kaynakları dahil olmak üzere tüm yerleşim birimi kordon altına alınır.
3) Şarbon hastalığından ölen hayvanların imha edilmesi veya en az 2 metre derinliğindeki çukurlara, üzerine sönmemiş kireç dökülerek, derileri ile birlikte gömülmesi zorunludur.
4) Hasta ve hastalıktan şüpheli hayvanların yem ve su kapları bulundukları yerden dışarı çıkarılmaz ve diğer hayvanlar için kullanılmaz.
5) Şarbon hastalığına yakalanmış hayvanlar öldürülür ve imha edilir. Hasta ve hastalıktan şüpheli hayvanların kesilmesi ve etlerinin tüketilmesi yasaktır. Deri, kıl, yapağı, süt, boynuz ve tırnaklarına el konulur, yakılarak yada gömülerek imha edilir.
6) Nakil sırasında şarbon hastalığının tespit edilmesi durumunda hastalıksız hayvanlar izlemeye alınır. Beş gün içinde hastalıksız hayvanlardan yeni bir hasta tespit edilmezse sürünün yer değiştirmesine izin verilir.
7) Şarbon hastalığından ölen hayvanlara otopsi yapılmaz. Ancak marazi madde almak için kadavralar gömülecek çukurun içinde açılır ve marazi madde alımından sonra üzerine sönmemiş kireç dökülerek çukur kapatılır
8) Şarbon hastalığının sönüşüne kadar kordon altına alınan bölgeye aşısız tek tırnaklı, sığır, koyun, keçi ve domuzların girmesi yasaktır. Şarbon hastalığına karşı aşılamalarının üzerinden en az 15 gün geçmiş olan hayvanların girişine izin verilir.
9) Kordon altına alınan bölgeden mezbahaya sevk edilmek istenen büyük ve küçükbaş hayvanlar resmi veteriner hekim tarafından muayene edilir. Hastalıksız oldukları tespit edilen hayvanlar kesilmek üzere kapalı vasıtalarla en yakın mezbahaya gönderilir. Resmi veteriner hekim durumu mezbahanede ki veteriner hekime bildirir.
10) Resmi veteriner hekim ya da yetkilendirilmiş veteriner hekim şarbon hastalığı insanlara bulaşabileceğinden, hastalık hakkında, hayvan sahiplerine ve mahalli sağlık teşkilatına bilgi verir. Hasta ve hastalıktan şüpheli hayvanların bulunduğu yere çıplak ayakla girilmez. Hayvan bakıcılarının ellerinde ve açık yerlerinde yara olmamalıdır.
11) Laboratuar sonuçlarına göre şarbon mikrobu ile bulaştığı tespit edilen hayvan yemleri imha edilir.
12) Şarbon hastalığı çıkan veya hasta ve hastalıkları şüpheli hayvanların muhafaza edildiği işletmelere temizlik ve dezenfeksiyon yapıldıktan sonra hayvan girişine müsaade edilir. Hasta ve hastalıktan şüpheli hayvanların bakım ve beslenmesinde kullanılan malzemeler temizlik ve dezenfeksiyonu yapılmadan sağlıklı hayvanlar için kullanılamaz.
